朝鲜和韩国什么时候分开的

Radziecki znaczek z 1971 roku upami?tniaj?cy XIII Mi?dzynarodowy Kongres Historii Nauki w Moskwie

百度 《财经问题研究》2017年12月份举办“贯彻十九大精神与东北振兴”学术研讨会，就东北地区国有企业混改、市场化建设、民营企业发展和产权保护等问题进行探讨。

Naukoznawstwo – termin rozumiany dwojako:

• szeroko: zespó? nauk o nauce, obejmuj?cy m.in. jej teori?, histori?, metodologi? i systematyk?;
• w?sko: epistemologia nauki.

Naukoznawstwo zajmuje si? problematyk? racjonalnego wp?ywania na rozwój nauk (w po??danym kierunku) ?rodkami spo?ecznymi; dok?adniej jest to zestaw takich badań nad naukami, jakie maj? zwi?kszy? potencja? i efektywno?? w wykorzystaniu kapita?u intelektualnego (ludzkiego i strukturalnego). Zadaniem naukoznawstwa jest opracowywanie rekomendacji dla ludzi, którzy w ramach rozmaitych instytucji i urz?dów praktycznie zajmuj? si? sprawami nauki i polityki naukowej w skali globalnej, mi?dzynarodowej, krajowej, regionalnej i instytucjonalnej.

W roku akademickim 2011/2012 w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim zosta?y uruchomione pierwsze w Polsce studia z zakresu naukoznawstwa.

Problematyka

Teoretyczne nauki o nauce: humanistyczne (nauka traktowana jako fakt kulturowy), filozoficzne (nauka jako byt lub poznanie, dla którego szuka si? ostatecznych racji i uwarunkowań) oraz formalne (nauka jako forma poznania).

Badania naukoznawcze: teoretyczne (1) (ukierunkowane na zrozumienie natury nauki, jej dynamiki i funkcji w kulturze i spo?eczeństwie) i praktyczne (2) (zwi?zane z organizacj? nauki, organizacj? badań i rozwoju oraz kszta?towaniem polityki naukowej).

1) Dociekania naukoznawcze opieraj? si? na danych empirycznych, pozyskiwanych g?ównie dzi?ki sprawozdawczo?ci naukowej oraz przetwarzanych za pomoc? ogólnych metod analizy (zw?aszcza statystycznej) i metod specyficznych (jak metoda foresight). Do??czone s? do nich ustalenia z zakresu prakseologii, wiedzy o organizacji i technice prowadzenia badań oraz z zakresu dokumentacji i przekazywania informacji naukowej.

2) Polityka nauki – pojmowana praktycznie, jest zbiorem dzia?ań podejmowanych dla wzmo?enia wzrostu wiedzy w ogóle lub wzgl?dnego powi?kszenia informacji w ró?nych dziedzinach wiedzy. Takie dzia?ania podejmuj? przede wszystkim zespo?y ludzi pracuj?cych w instytucjach rz?dowych, w firmach prawnych i fundacjach. G?ównymi zagadnieniami polityki nauki s? skutki rozmaitych instytucjonalnych poczynań dla ubogacenia ‘kapita?u intelektualnego’ oraz racjonalne decyzje o inwestycjach w okre?lone projekty, a w szczególno?ci – decyzje o podziale zasobów pieni??nych na ró?ne kierunki badań podstawowych.

Historia

Okres mi?dzywojenny 1918–1939

Sposób uprawiania naukoznawstwa w okresie mi?dzywojennym zosta? ukszta?towany g?ównie przez dwa artyku?y, które ukaza?y si? na ?amach Nauki Polskiej. Autorem pierwszego pt. ?Przedmiot i zadania nauki o wiedzy” by? Florian Znaniecki. Autorami drugiego pt. ?Nauka o nauce” byli Maria i Stanis?aw Ossowscy.
Oto g?ówne my?li zawarte w tych publikacjach:

?Przedmiot i zadania nauki o wiedzy”

• Znaniecki okre?la naukoznawstwo (nauka o wiedzy) jako nauk? pozytywn?, porównawcz?, uogólniaj?c? i wyja?niaj?c?, która wykracza poza epistemologiczn?, logiczn? i historyczn? refleksj?.
• W naukoznawstwie wy?aniaj? si? zagadnienia empiryczne stanowi?ce odr?bn? dziedzin? badań, niemieszcz?ce si? w ?adnej z trzech powy?szych. Cho? nauka o wiedzy posiada zbie?ne z nimi zagadnienia, zreszt? podobnie jak z psychologi? i socjologi? poznania, to jednak rozbie?no?ci domagaj? si? utworzenia nowej dziedziny. Takie dzia?anie jest wyrazem ?wiadomo?ci metodologicznej oraz b?dzie zgodne z obserwowan?, post?puj?c? specjalizacj? wiedzy, która uzasadnia powo?ywanie tych dyscyplin, które maj? wystarczaj?co wyra?nie wyodr?bniony przedmiot.
• Przedmiot nauki o wiedzy stanowi? warto?ci (wytwory) poznawcze oraz trzy klasy czynno?ci poznawczych:
  • Cz. poznawczego do?wiadczania,
  • Cz. poznawczej idealizacji,
  • Cz. systematyzacji poznawczej.
• Wyja?nienie naukowe w odniesieniu do zjawisk powinno mie? charakter przyczynowy, tzn. powinno wskazywa? realn? zale?no?? mi?dzy faktami – w odró?nieniu od wyt?umaczenia, które wskazuje na zale?no?? idealn? oraz inaczej ni? wyja?nianie filozoficzne, które wyprowadza wtórne w?a?ciwo?ci zjawisk z ich istot.
• Schemat przyczynowy zosta? zdefiniowany przez Znanieckiego jako ?cis?y zwi?zek pomi?dzy okre?lonym zespo?em warunków poznawczych a okre?lon? klas? warto?ci poznawczych, wytwarzanych przy ich pomocy.
• Znaniecki wskaza? szereg zale?no?ci pojawiaj?cych si? w trakcie dzia?alno?ci naukowej:
  • Zale?no?? rozwoju dziedziny od nowych, pojawiaj?cych si? (lub znikaj?cych) materia?ów.
  • Zale?no?? wyników naukowych od przyrz?dów technicznych.
  • Zale?no?? wyników badań w poszczególnych dziedzinach wiedzy od wytworów poznawczych, s?u??cych jako narz?dzia.
  • Zale?no?? wyników dzia?alno?ci poznawczej od symboli, s?u??cych do oznaczania warto?ci poznawczych lub ich przedmiotów.
• Dzia?alno?? poznawcza jest zdaniem Znanieckiego przyczynowo uwarunkowana przez szereg czynników:
  • Inne dziedziny dzia?alno?ci ludzkiej,
  • Zaanga?owanie w dzia?alno?? dydaktyczn?,
  • Spo?eczeństwo,
  • Grupa spo?eczna.

?Nauka o nauce”

• Ossowscy wyró?nili dwa podej?cia w badaniach nad nauk?, gdzie nauka jest rozumiana, jako droga do poznawania ?wiata (epistemologiczny punkt widzenia) lub jako sfera ludzkiej kultury (antropologiczny punkt widzenia – gdzie Antropologia to nauka o cz?owieku i jego kulturze).
• Problematyka naukoznawstwa zawiera si? w nast?puj?cych zagadnieniach:
  • Filozofia nauki – poj?cie nauki, prawa naukowego, hipotezy, klasyfikacja nauk, sposoby uzasadniania w nauce.
  • Psychologia nauki – rozwój psychiczny pracownika naukowego, typy badaczy, sprawa uzdolnień do uprawiania nauki.
  • Socjologia nauki – nauka a Sztuka, czy Religia; rozwój nauki, a warunki ekonomiczne, struktura spo?eczna, czy sposób nauczania; wp?yw nauki na ?ycie spo?eczne.
  • Zagadnienia praktyczno-organizacyjne (polityka nauki) – potrzeby organizacyjne nauki, polityka spo?eczna i państwowa w stosunku do nauki, organizacja uczelni i instytutów badawczych, popularyzacja nauki, prawodawstwo broni?ce w?asno?ci naukowej.
  • Zagadnienia historyczne – historia poj?cia nauki, historia koncepcji badacza, historia poszczególnych dyscyplin naukowych.
• W kwestii autonomiczno?ci nauki o nauce Ossowscy pisali, ?e kluczowa jest wewn?trzna spójno?? pomi?dzy podejmowanymi zagadnieniami oraz jednolito?? wykorzystywanych do ich badania metod. Zwornikiem ??cz?cym rozwa?ania na gruncie naukoznawstwa jest nauka (rozumiana jako zespó? czynno?ci lub wytwór). Inne przedmioty zainteresowania pozostaj? w okre?lonej relacji do nauki.
• Aktualno?? problematyki naukoznawczej wynika z powstania kultury naukowej. Nigdy wcze?niej w dziejach nauka nie mia?a tak du?ego wp?ywu na nauk?. Kultur? naukow? charakteryzuje:
  • Dynamiczno??, ci?g?o?? zmian – podczas gdy w tradycyjnych kulturach ceniono przede wszystkim stabilizacj?.
  • Uniwersalno?? – wszelkie osi?gni?cia naukowe, gdziekolwiek by si? one nie dokonywa?y staj? si? cz??ci? kultury globalnej (kultura naukowa nie ma konkurencji).
  • Mo?liwo?? przekszta?cania natury w du?o wi?kszym stopniu ni? wcze?niej. Z tego wzgl?du dostosowywanie si? do natury nie jest ju? tak wa?ne.
  • Wp?yw nauki na ludzki ?wiatopogl?d w niespotykanym dotychczas stopniu.
• Praktyczne zastosowania badań nad nauk? sprowadza si? przede wszystkim do wspomnianych wcze?niej zagadnień praktyczno-organizacyjnych, którymi naukoznawcy powinni si? zaj??. Istnieje jednak równie? druga grupa zastosowań, która zwi?zana jest z wykszta?ceniem u uczonych odpowiedniego stylu my?lenia o nauce, a tym samym wp?ywania na sposób jej uprawiania.

Wybrane o?rodki naukoznawcze w kraju

• Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiej?tno?ci]
• Centra i o?rodki informacji naukowej
• Centra Badawczo-Rozwojowe
• Centra Transferu Technologii
• Centralna Komisja ds. Stopni i Tytu?ów
• Departament Badań Naukowych
• Departament Doradztwa, O?wiaty Rolniczej i Nauki w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
• Departament Nauki i Szkolnictwa Wy?szego w Ministerstwie Zdrowia
• Departament Nauki, O?wiaty i Dziedzictwa Narodowego – Najwy?sza Izba Kontroli
• Departament Strategii i Rozwoju Nauki w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wy?szego
• Departament Systemów Informatycznych Nauki w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wy?szego
• Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych – NOT
• Fundacja im. Wojciecha ?wi?tos?awskiego na Rzecz Wspierania Nauki i Rozwoju Potencja?u Naukowego w Polsce
• Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej
• Instytut Historii Nauki PAN
• Komisja Nauki i Spraw Zagranicznych – Rada G?ówna Szkolnictwa Wy?szego
• Komisja Nauki, Edukacji i Sportu – Senat Rzeczypospolitej Polskiej
• Komitet Historii Nauki i Techniki – Polska Akademia Nauk
• Komitet Narodowy do Spraw Wspó?pracy z Komitetem Danych dla Nauki i Techniki ICSU (CODATA)
• Komitet Narodowy do Spraw Wspó?pracy z Mi?dzynarodow? Rad? Nauki (ICSU)]; Polska Akademia Nauk; Prezydium Polskiej Akademii Nauk
• Komitet Narodowy do Spraw Wspó?pracy ze Sta?ym Komitetem Konferencji PUGWASH ds. Nauki i Spraw Mi?dzynarodowych]; Polska Akademia Nauk; Prezydium Polskiej Akademii Nauk

Linki zewn?trzne

• Piotr Jaroszyński, Naukoznawstwo, Powszechna Encyklopedia Filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, ptta.pl [dost?p 2025-08-14].
• Strona internetowa Komitetu Naukoznawstwa PAN