家庭教育培训市场乱象频出：三五天造一个指导

Symbole religijne

百度 两家公司平分秋色笔者分析了排名靠前的主要申请人的核心专利数量和企业综合实力，发现在颗粒粒径检测领域，英国马尔文仪器有限公司（下称马尔文公司）和美国贝克曼库尔特公司（下称贝克曼公司）呈现平分秋色的竞争态势。

Religioznawstwo – zespó? nauk o religii, których podej?cie – w odró?nieniu od teologii i od filozofii religii – charakteryzuje si? empirycznym (antropologicznym, socjologicznym, historycznym, ekonomicznym) stosunkiem do przedmiotu badań. Cz?sto stosowana jest perspektywa porównawcza (fenomenologia religii).

Narodziny i rozwój religioznawstwa

Religia od wieków by?a w centrum zainteresowania cz?owieka. Jednak do końca XIX wieku istnia?y w zasadzie tylko dwie nauki, które pozwala?y na badawcz? refleksj? na ten temat. Pierwsz? by?a teologia, czyli nauka o przedmiocie wiary stoj?ca na paradygmatycznym stanowisku prawdziwo?ci danej wiary. Drug? by?a filozofia, zw?aszcza filozofia religii, która bada?a wierzenia z teoretycznego i metafizycznego wy??cznie punktu widzenia, g?ównie w perspektywie ontologii, etyki, filozofii cz?owieka czy teorii poznania. Wiek XVIII i O?wiecenie wprowadzi?y w zagadnienie religii podej?cie antropocentryczne z jednej strony, oraz empiryczne z drugiej. Rozwój nauk humanistycznych i spo?ecznych spowodowa? w drugiej po?owie XIX wieku zaistnienie nowych refleksji o religii jako zjawisku dotycz?ce ca?ej ludzko?ci. Refleksje te zrodzone na pograniczu filozofii i teologii, lecz z metodologi? w?a?ciw? etnografii, historii czy socjologii w XX wieku uformowa?y poszczególne dziedziny religioznawstwa. St?d silny charakter porównawczy metodologii nauk o religii, mocne zakorzenienie w etnografii i historii, oraz w ca?y system nauk pomocniczych antropologii.

W XX wieku powsta?o wiele szkó? religioznawczych. Wielo?? ta wynika po cz??ci z ró?nic wagi poszczególnych metodologii i nauk humanistycznych i spo?ecznych przyj?tych przez konkretnych badaczy, oraz z uwarunkowania religijnego, ideowego b?d? ideologicznego badaczy. W szczególno?ci badacze marksistowscy, nacechowani skrajnym empiryzmem uzale?nieni byli od paradygmatów marksizmu, co skompromitowa?o wyj?tkowo szybko ich dokonania na tym polu. Nale?y zaznaczy?, ?e podzia? naukowców na religioznawców lub historyków, socjologów, antropologów, psychologów b?d? etnologów nie jest ?atwy i do końca celowy. Religioznawstwo by?o bowiem od swego zarania wielodyscyplinow? nauk? o religii, a zarazem prób? odpowiedzi na zagadnienia pozostaj?ce w polu zainteresowania zarówno historii, jak i socjologii, antropologii, psychologii czy etnologii.

Religioznawstwo w Polsce

Pocz?tki religioznawstwa rozpocz??y si? jeszcze przed I wojn? ?wiatow? g?ównie w badaniach etnograficznych. W latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku zaistnia?y podej?cia historyczne, socjologiczne, a nawet ju? psychologiczne. Czasy powojenne zahamowa?y wolny rozwój religioznawstwa. Z jednej strony marksizm d?awi? ewolucj? zgodn? z post?pem badań i metodologi? przyj?t? w wolnym ?wiecie, zw?aszcza w nadrz?dnej kwestii stosunku do sacrum. Ukazuj?cy si? od 1958 rocznik Euhemer, obarczony by? od pocz?tku silnym kolorytem marksistowskim. Z drugiej strony Katolicki Uniwersytet Lubelski, Akademia Teologii Katolickiej czy Chrze?cijańska Akademia Teologiczna, mocno uwarunkowane teologicznie, nie przejawia?y wielkiego zapa?u dla komparatystyki mi?dzyreligijnej. Przez d?u?szy czas jedyna pe?na katedra religioznawcza znajdowa?a si? na Uniwersytecie Jagiellońskim, a od 2010 roku istnieje podobna katedra na Uniwersytecie Gdańskim. Za wa?ne osi?gni?cie polskiego religioznawstwa nale?y uzna? przygotowanie na prze?omie XX i XXI wieku i wydanie w Warszawie 9-tomowej Encyklopedii Religia (PWN) pod red. Tadeusza Gadacza i Bogus?awa Milerskiego.

Obiekt badań

Nauki religioznawcze zajmuj? si? badaniem religii jako ogólnoludzkiego zagadnienia istniej?cego w ró?nych wymiarach cz?owieczeństwa i spo?eczno?ci. St?d zainteresowanie przede wszystkim sfer? sacrum przez pryzmat jej ludzkiego do?wiadczenia. Badania religioznawcze opar?y si? na szeregu uniwersalnych poj?? fundamentalnych dla zrozumienia sedna religii, w?ród których mo?na wymieni?:

Antropogonia Bóg Bosko?? dusza Funkcje religii Geneza religii Hierofania Inicjacja Kosmogonia Kult Magia

Mit Profanum Przes?d Sacrum Symbol ?mier? Tabu Teofania Teogonia Transcendencja Zabobon

Wielcy religioznawcy

Friedrich Max Müller

• Friedrich Max Müller – g?ówna posta? pocz?tków religioznawstwa, postawi? pierwsze kroki metodologiczne, stwierdzaj?c, ?e religia towarzyszy wszystkim krokom cz?owieka, gdy? wynika z wszechobecnego do?wiadczenia sacrum. Zapocz?tkowa? metod? porównawcz?.
• Korneliusz Piotr Tiele – stworzy? pierwsz? katedr? uniwersyteck? badań nad religi? oraz wyda? pierwszy podr?cznik, postulowa? metod? historyczno-porównawcz?.
• Edward Burnett Tylor – zapocz?tkowa? szko?? ewolucjonistyczn?, badaj?c genez? i rozwój religii. Uchodzi za twórc? historii religii. Za nim wielu badaczy przyjmuje do dzi? jednokierunkowy rozwój religii – od form pierwotnych do bardziej rozwini?tych.
• James George Frazer – wywar? znaczny wp?yw na wczesne etapy wspó?czesnych studiów nad mitologi? i porównywaniem religii.
• Emile Durkheim – twórca szko?y socjologicznej, postuluj?cej, ?e religia jest produktem relacji spo?ecznych, silnie podkre?li? opozycj? sacrum – profanum.
• Rudolf Otto – prekursor podej?cia fenomenologicznego do religii, zwróci? uwag? na psychologiczny aspekt do?wiadczenia sacrum, na po??czenie grozy i fascynacji -- misterium tremendum et fascinans.
• Joachim Wach – uwa?a? nauki o religii za niezale?n? dziedzin? badań, dziel?c? z filozofi? i teologi? determinacj? poszukiwania prawdy i sedna, a z naukami humanistycznymi i spo?ecznymi determinacj? funkcjonaln? i opisow?.
• Gerardus van der Leeuw – klasyk fenomenologii religii, analizowa? wspólne dla religii fenomeny: ofiar?, modlitw?, posta? zbawiciela, mit. Wspó?za?o?yciel i pierwszy prezes mi?dzynarodowej organizacji religioznawców IAHR.
• Mircea Eliade – wielki historyk religii, odrzuci? metodologi? badań neguj?c? istnienie sacrum, czyli pozostawi? jakby u progu religioznawstwa nauki humanistyczne i spo?eczne, zaznaczaj?c, ?e sedno badań tkwi w sednie religii – sacrum. Wielki promotor podej?cia fenomenologicznego, pragn?cego odkry? istot? religii, niezale?nie od uwarunkowania historycznego b?d? kulturowego. Twórca koncepcji morfologii sacrum.
• Joseph Campbell – amerykański znawca mitologii, przyczyni? si? do popularyzacji tematyki religioznawczej zw?aszcza w Stanach Zjednoczonych. Obok Mircea Eliade zaliczany w religioznawstwie do nurtu tzw. analizy jungowskiej.

Dzia?y religioznawstwa

Religioznawstwo obejmuje siedem dzia?ów naukowych:

• etnologia religii
• fenomenologia religii
• geografia religii
• historia religii
• psychologia religii
• socjologia religii
• teoria religii

Zobacz te?:

• antropologia religii

Bibliografia

• Müller F. M., Religia jako przedmiot umiej?tno?ci porównawczej, Kraków 1873
• Emil Durkheim, Próba okre?lenia zjawisk religijnych, Warszawa 1903
• Chantepie de la Saussaye, Historya religij, Warszawa 1918
• ks. Józef Kruszyński, Studja nad porównawcz? historj? religij, Poznań, 1926
• Poniatowski Z., Wst?p do religioznawstwa, Warszawa 1959
• Lanczykowski G., Wprowadzenie do religioznawstwa, Warszawa 1986
• Zdybicka Z.J., Religia i religioznawstwo, Lublin 1988
• Hoffmann H., Dzieje polskich badań religioznawczych 1873-1939, Kraków 2004
• Waardenburg J., Religie i religia, Warszawa 1991
• Maciuszko J.T., Wprowadzenie do religioznawstwa, Warszawa 1992
• Bronk A., Nauka wobec religii. Teoretyczne podstawy nauk o religii, Lublin 1996
• T. Gadacz, B. Milerski (red.), Encyklopedia Religia, t. I-IX, PWN, Warszawa, 2001-2003

Wybrane prace klasyków:

• James George Frazer, Z?ota Ga???. Studia z magii i religii, prze?o?y? Henryk Krzeczkowski, Wydawnictwo KR, Warszawa 2002
• Rudolf Otto, ?wi?to??, prze?o?y? Bogdan Kupis, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000
• Rudolf Otto, Mistyka Wschodu i Zachodu, prze?o?y? Tomasz Duliński, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000.